Van Trabzon naar Artvin

van de hazelnoten naar de thee

Vol goede moed togen we naar het moderne winkelcentrum van Trabzon tegenover het hotel. Maar wat was het druk daar en ik als bescheiden tante werd compleet van de voet gelopen. Maurice gebood mij gewoon door te lopen, maar ik ben blijkbaar een ‘wijker’ en…….ik werd compleet gek van de drukte. We doken dus meteen een restaurant in waar Efes bier op stond. Het bleek een goede gok, het eten (lamsstoof) was uiterst smakelijk, de wijn was heerlijk en we zaten hoog boven het winkelend publiek lekker door het open raam naar buiten te kijken. 

Ik ben op dit alles als een blok in slaap gevallen en niet wakker geworden van een enorme feestende menigte op het plein tegenover het hotel omdat Trabzon de voetbal had gewonnen. Maurice wel en heeft uren wakker gelegen van dit geweld! 

Vanmorgen vroeg op, ontbijten en koffers weer in de bus en wij ook uiteraard. We reden naar Macka naar het Sumelaklooster dat heel hoog (1250 m.) tegen een Pontische berg aangeplakt zit. Oorspronkelijk was het een kapel (4e eeuw n.Chr.) en heette Maria van de zwarte rotsen, later werd de naam Sumela. Uiteindelijk werd het klooster steeds uitgebreider. In de 14e eeuw was het het voornaamste monniken klooster van heel Klein-Azie. Vooral de bibliotheek was zeer befaamd. In 1710 werd het klooster weer gerenoveerd en toen waren er 72 kamers. Het is tot 1923 bewoond gebleven, toen moesten de Griekse monniken eruit in verband met de bevolkingsuitwisseling, met achterlating van alle kostbaarheden. In 1931 keerde een monnik stiekem terug en groef enkele verstopte kostbaarheden op, o.a. een icoon die nu te bezichtigen is in Athene. Meestal ligt het klooster in de mist, maar wij hadden geluk, het was prachtig weer. Het was een hele klim ernaar toe, maar als je slecht ter been bent kun je met een shuttle busje, hoewel je dan nog wel een vervelend klimmetje moet maken. Het was de klim waard, wat een prachtig kerkje (uitgehouwen in de rots) en wat een mooie fresco’s en wat zijn die goed bewaard gebleven. Echt heel bijzonder, mooi en indrukwekkend. Gelukkig waren wij er vroeg op de ochtend en hebben alles op ons dooie gemak kunnen bewonderen. Uiteindelijk kwam er een groep (450 pers.) ongelofelijke Nederlandse kakkers aanzetten, ze kwamen recht van een cruiseboot en bralden dat het een lieve lust was. Meerdere heerschappen stonden te telefoneren en zaken te doen en dat bij zoiets sereens als die kapel, BANAAL. Wij zijn meteen gevlucht en lekker rustig genietend van de magistrale omgeving de berg afgelopen. Het was toen weer tijd voor een hap en met z’n allen zijn we forel gaan eten, heerlijk was het. 

Tja…en daarna begon de reisdag pas, op naar Artvin. De chauffeur telefoneerde niet meer in de bus, de gids had hem er op aangesproken. 

We reden weer terug naar Trabzon en toen verder langs de zwarte zee richting Georgie. We zagen weer vele zeilen met hazelnoten op allerlei openbare grasvelden of stoepen. 

Langzamerhand veranderde het landschap, het werd groener en groener en ook verschenen er wat wolkenvelden en de hazelnoten maakte plaats voor hoge groene bergen met theeplantages, het leek wel of we in Cambodja verzeild geraakt waren. Wat een mooi gezicht, het zijn kleine bollende struikjes op een enorm hellende omgeving. Je ziet vrouwen de struikjes scheren/kammen, vaak heel hoog. De verse theebladen worden in een zak gestopt en daarna via een soort theekabelbaan naar beneden gestuurd. Indrukwekkend om te zien en daarna rijden ze de boel op een karretje naar hun huis. 

En we zagen een stuwdam, we stopten en gelijk stonden er twee bewakers naast ons. Maar we mochten de boel fotograferen. 

We reden weer verder over een supernieuwe weg met vele tunnels en……hoog op een Pontische berg arriveerden we bij ons hotel in Artvin. We hebben wederom een prima kamer en wifi, die Turken zijn modern hoor! 

Hernieuwde Infrastructuur en Lieflijke Bergdorpen

Tjonge, deze reis is een aaneenschakeling van hoogtepunten en vandaag was het dus weer een indrukwekkende dag. 

Als jullie denken; wat een gereis, wat vermoeiend, dan kan ik jullie geen gelijk geven. De reis is tot op heden niet vermoeiend en elke dag stappen we weer fris en fruitig in het busje en verheugen ons weer op de ervaringen. 

We hebben een bijzonder goede reisleidster, ze heeft deze reis al vaker gedaan en houdt ervan om ons veel te laten zien buiten de toeristensites. En de groep is hecht, er is zorg voor elkaar en iedereen wordt in zijn waarde gelaten. Tevens lachen we wat af, situaties genoeg! Vandaag ontdooide de chauffeur iets meer en onze gids is gewoon een lekker jong, mijn moedergevoelens kan ik op hem wel kwijt! Kortom super allemaal. 

Vandaag dus weer een dag met een gouden randje! 

Het was best spannend, we hadden mooi weer activiteiten op het programma staan, maar Artvin en omgeving ontvangen van Allah de meeste regen van Turkije. Maar….. vandaag was Allah ons goed gezind, het was een mooie zomerdag met zo nu en dan een wolkje en….er stond in de bergen een lekker briesje! 

Vandaag werden we geconfronteerd met het Gap project, daar vertel ik later nog meer over, maar het gaat om het bouwen van vele stuwdammen. Zo ook hier in Artvin. Als eerste worden de bergen met dynamiet behandeld en afgeknabbeld om nieuwe wegen en tunnels aan te leggen, de oude komen later onder water te liggen. Zo ook de huizen etc, de mensen zijn afgekocht en waarschijnlijk vertrokken naar de lelijke flats die je hier overal uit de grond gestampt ziet worden. De verlaten huizen zien er desolaat uit en zijn helemaal gestript, alles wat nog bruikbaar is, is verwijderd. De wegen zijn supertechno, tenminste waar ze al klaar zijn, we hebben ook vele kilometers gereden op hobbelige afgeplette rotsen. De wegen liggen zeer hoog omdat het stuwmeer nog goed gevuld moet worden. Tja….soms kreeg ik de rillingen, van hoogteangst, maar ook van het bergnatuurgeweld. 

Hoog boven op de bergen zagen we een kasteel ruïne en er was een helse kloof. We zijn even in die kloof gaan lopen, maar…linke boel hoor, te veel rots en steentjes. We hebben ter plekke wel lekker gewandeld! 

De omgeving daar is zo ongelofelijk mooi en wat zijn die Pontische bergen hoog! Er schijnen nog wolven, bruine beren en lynxen te leven, maar we zijn ze niet tegen gekomen, wel 1 eekhoorn! Ook leven er wilde herdershonden, ook niet gezien gelukkig. 

We bezochten een dorp hoog in de bergen. Er stonden best wel armoedige huisjes die met allerlei restmateriaal verstevigd en opgeleukt waren. Zo zag ik karton als dak met daarop zinken golfplaten en een vrolijk gekleurd ijskeuze bord als schilderij. De mensen waren nieuwsgierig naar ons, maar argwanend. Bij sommigen mochten we even een kijkje nemen. 

En toen was het tijd voor de lunch in een lokante en….we hebben er super lekker gegeten, we konden gewoon aanwijzen wat we wilden eten. En daarna werd het spannend, omdat het goed weer was kon dit deel van het programma gelukkig doorgaan, we zouden een zeer moeilijk bereikbaar vervallen Georgisch kerkje gaan bezoeken. Ons busje kon de berg niet op omdat we dus echt over hele steile, smalle enge tractorpaadjes de berg op moesten en we huurden terplekke 2 dolmusbusjes. Het was een prachtrit naar boven, maar soms moest ik mijn ogen even dicht doen, echt, we zaten zoooo hoog! 

Het kerkje lag hoog, eenzaam en afgebrokkeld op een weitje. Geen mens die zich er verder om bekommert, er stond wel een bordje bij met de naam van de kerk; Rabat Kerk. Indrukwekkend en gelukkig geen toerist te zien! 

Er liep een herder rond met koeien en hij wilde met iedere vrouw op de foto en stond dan kaarsrecht met ze te poseren en ondertussen liepen zijn koeien weg, maar de man had de dag van zijn leven. 

Vanaf het kerkje zijn we weer een bergdorpje (Rabat) ingelopen en…….ik voelde me toen de koningin op route. We werden bij elk huis (van hout en best luxe) opgewacht door de bewoners en overal lieten ze ons iets zien of proeven. We kregen peren, besjes, mispels, dadels, bakjes siroop en brood met jam. Het meest verrassende was, dat ze erg graag gefotografeerd wilden worden. Het was een hartverwarmende happening. 

Uiteindelijk was het weer tijd voor de terugreis, maar…….we belandden in een heuse file! Er werd nl. even een berg opgeblazen, het was een geknetter en een gestof van hier tot Tokyo, de berg rolde in stukken de berg af, heftig hoor! Voor ons stond een vrachtwagentje met 4 prachtkoeien en die snapten er helemaal niets van! Toen het dynamiet op was, werden de rotsblokken/stenen opzij gebuldozerd en konden we verder. 

En terug op de hotelkamer besloten we er niet meer uit te gaan, er zat nog genoeg in onze buiken, maar een wijntje kon er wel in. We ontsloten een heerlijke Kavaklidere (gekocht bij de supermarkt naast ons hotel!) Proost!